قیمت قبر درمناطق مختلف تهران

ن روزها برای مردن هم باید دو دوتا چهار تا کرد و پس از محاسبه هزینه‌های فوت و مراسم‌ها تصمیم گرفت ماند یا رفت؛ شاید این جمله طنز به نظر برسد، اما متاسفانه واقعیتی انکارناپذیر است و نمی‌توان از کنار آن به راحتی گذشت.

به گزارش اقتصادپرس، کافی است سری به آرامستان‌ها بزنید تا متوجه این مساله شوید؛ این روزها می‌توان در برخی آرامستان‌ها و فضای بیرونی بعضی از امامزاده‌ها، قبرهایی را یافت که برای آرامیدن در آنها باید حداقل چند صد میلیون تومان پول پرداخت.

تا قبل از سال ۱۳۴۹ تهرانی‌ها اموات خود را در آرامستان‌های شهره‌ای همچون مسگرآباد، ابن‌بابویه، ظهیرالدوله، باغ طوطی شهر ری و امامزاده عبدالله و… دفن می‌کردند، اما در ۲۷ تیر ماه سال ۱۳۴۹ «محمدتقی خیال» در «قطعه یک، ردیف یک، شماره یک» بهشت‌زهرا(س) به خاک سپرده و به این ترتیب از تنها آرامستان متمرکز پایتخت بهره‌برداری شد.

بهشت‌زهرا (س) به عنوان تنها آرامستان متمرکز پایتخت با تصمیم مدیریت شهری وقت، در قطعه زمینی به وسعت ۳۱۴ هکتار در جنوب تهران و در مسیر تهران- قم احداث شد. این فضا تنها کفاف دفن اموات تا بهمن‌ ماه سال ۱۳۷۶ را داد و پس از آن، مدیریت شهری با تملک ۱۱۰ هکتار زمین در ناحیه شمال و شمال شرق بهشت‌زهرا (س)، آن را توسعه داد.

این در حالی است که ظرفیت این بخش نیز در سال ۱۳۸۷ به اتمام رسید و سازمان بهشت‌زهرا(س) قطعه زمین دیگری به وسعت ۱۶۰ هکتار را در بخش شرقی آرامستان و در محدوده باقرشهر و کهریزک تملک و برای دفن اموات آماده کرد که هم‌اکنون دفن اموات به طور معمول در «قطعات جاری» انجام می‌شود.

اما در پایتخت گویا مردگان هم برای خود به بالا و پایین شهری تقسیم می‌شوند و هر که جیبش پر پول‌تر، خانه آخرتش گران‌تر.

کافی است سری به بهشت‌زهرا(س) بزنید تا متوجه شوید که آنجا نیز برای دفن اموات رتبه‌بندی وجود دارد و اغنیا در جاهای خوش آب و هوا با قابلیت دسترسی به خدمات شهری نظیر مترو و فضای سبز و… رهسپار منزل آخرت می‌شوند و ضعفا در جاهای بی‌آب و علف و خشک و دور افتاده سکنی می‌گزینند.

اگر در اینترنت جست‌وجو کنید، آگهی‌هایی را می‌بینید که با توجه به افزایش تورم و گران شدن خانه و ملک مالکان، خانه‌های آخرتشان را برای فروش گذاشته‌اند و قیمت این خانه‌ها در رقابتی تنگاتنگ گوی سبقت را از قیمت خانه‌های سطح شهر ربوده‌اند.

نکته قابل توجه در مورد آگهی‌های خانه‌های آخرت، مشخصات آنهاست که به عبارتی می‌تواند در حد خانه‌های اکازیون دنیایی باشد؛ خانه‌هایی که در بهترین جای بهشت‌زهرا، مجاور خیابان اصلی، دارای سند تفکیک شده توسط مالک سند، آماده سند زدن، قابل استعلام و… است. البته به این موارد باید امکانات دسترسی، سهولت در رفت و آمد، نزدیکی به مترو، مکان‌های اصیل‌نشین، تعداد طبقات، مناسب بودن فضای سبز، داشتن منظره مناسب و… را اضافه کرد، زیرا این عوامل می‌تواند موجب جابه‌جایی چند میلیونی قیمت‌ها شود.

قبرها در قطعات قدیم بهشت‌زهرا(س) با توجه به اینکه در کدام قطعه واقع شده، تعداد طبقات، وموقعیت جغرافیایی و… حداقل از ۶ میلیون تا ۷۰ میلیون متغیر هستند و این تفاوت قیمت‌ها سبب شده تا خانه آخرت مردگان نیز همانند شهر به مناطق شمال و جنوب تقسیم‌بندی شوند.

چند سالی است که مسوولان شهری بارها از تکمیل ظرفیت بهشت‌زهرا (س) خبر داده‌اند و نسبت به نبود زمین مناسب برای خاکسپاری اموات تهرانی‌ها اظهار نگرانی کرده‌اند. در شرایط موجود، شهروندان به دلیل ترس از ماندن میت بر زمین ترجیح می‌دهند برای خود و اقوامشان، قبر پیش خرید کنند.

گفته می‌شود که در بنگاه‌های معاملات املاک اطراف بهشت‌زهرا(س) می‌توان آمار قبرهایی را که برای فروش گذاشته شده‌اند را نیز گرفت و در قطعات مختلف این آرمستان می‌توان دلالانی را یافت که به کار خرید و فروش قبر مشغولند و هر یک برای خانه‌های آخرت نرخ‌گذاری می‌کنند و همانند بازار املاک در سطح شهرها به تبلیغ این خانه‌های آخرت می‌پردازند.

خرید و فروش قبرها تنها مختص بهشت‌زهرا(س) نیست، بلکه با توجه به علاقه مردم به امامزادگان، برخی شهروندان ترجیح می‌دهند خانه‌های آخرتشان در جوار امامزادگان باشد و حاضرند چند صد میلیون و حتی بیش از یک میلیارد تومان نیز بپردازند.

با توجه به این آمار می‌توان گفت قیمت یک متر خانه آخرت برابر قیمت چند متر آپارتمان مدرن و شیک در محدوده‌های شمال شهر مانند جردن، فرمانیه، نیاوران و… است و با این مبالغ می‌توان در مناطق مرکزی شهر یک واحد آپارتمان خرید. اما مساله‌ای که خریداران این خانه‌ها کمتر به آن توجه کرده‌اند، این است که آیا در حساب و کتاب آن دنیا، جای قبر و میزان پولی که برای خرید آن پرداخت کرده‌اید، به «حساب و کتاب اعمال این دنیای شما » اضافه شده و امتیاز محسوب می‌شود؟

راز سنگ قبر آیت الله بهجت

پس از عروج ملکوتی آیت الله بهجت و خاکسپاری ایشان در حرم مطهر حضرت معصومه (س) تا حدود دو ماه نشان خاص و ثابتی روی مزار ایشان موجود نبود و پس از آن هم یک صندوق چوبی با پوششی سیاه و پارچه‌ای روی قبر این عالم دینی قرار گرفت.بعد از مدتی نیز آن پارچه، با بنری که نقش محراب داشت و متنی توصیفی و عربی روی آن نوشته شده بود جایگزین شد.

اما سرانجام از طرف بیت آیت الله بهجت سنگی به ابعاد ۸۰ × ۱۸۰ پیشنهاد می‌شود اما در بازار سنگ این نوع سنگ بسیار کمیاب بود و نیاز به پیگیری‌های مداوم داشت؛ از سوی دیگر برداشت از وجوهات شرعی، برای تهیه سنگ مزار به هیچ عنوان مورد نظر بیت معظم له نبود و برخی دوستداران و شاگردان آیت الله بهجت، داوطلب پرداختی به میزان توانایی خود و چند نفری نیز داوطلب پرداخت کل وجه شدند.

با گذشت بیش از یک سال نه تنها جستجوی سنگ بلکه متن، نوع خط، نوع ترکیب بندی و … مشخص نبود! گویا هیچ متنی رسا نبود تا آن شخصیت والا را توصیف و معرفی کند تا اینکه هنرمندی متعهد و از ارادتمندان خود آیت الله بهجت پیشنهاد می‌کند: «رساترین کلام در تعریف آقا امضای ایشان بود؛ العبد». این پیشنهاد مورد تأیید قرار می‌گیرد.

با پیگیری و همراهی آستانه مقدسه حضرت معصومه(س)، کارگاهی در اطراف تهران که سنگی با ابعاد مورد نظر را دارد معرفی می‌شود. اما بدلیل عدم آماده بودن وجه خرید سنگ، مدتی طول می‌کشد تا سرانجام بانی سنگ مشخص و سنگ خریداری می‌شود.

برای خطاطی و حجاری هنرمندانی از قم و اصفهان و تهران معرفی می‌شوند و تقسیم کار صورت می‌گیرد که در این میان سهم ستاد بازسازی عتبات اصفهان قابل توجه بود؛ هنرمندانی صدیق و متدین که بی‌وضو دست به کار نبردند.

به این ترتیب در وسعتی از سادگی و خلوتی سنگ، اصالت و هویتی برجسته، رخ می‌نماید: «العبد محمد تقی بهجت بن محمود». «العبد» در قطعه‌ای میناکاری نقش می‌گیرد و در هنری زیبا و کاری بسیار بدیع، روی سنگ قبر متصل می‌شود.

شب اول قبر به روایت شاهد زنده

علامه فقید سیدمحمد حسین طباطبائی صاحب تفسیر المیزان نقل کردند که:

استاد ما عارف برجسته «حاج میرزا علی آقا قاضی» می‏گفت:

در نجف اشرف در نزدیکی منزل ما، مادر یکی از دخترهای اَفَنْدی‏ها (سنی‏های دولت عثمانی) فوت کرد.

این دختر در مرگ مادر، بسیار ضجه و گریه می‏کرد و جداً ناراحت بود، و با تشییع کنندگان تا کنار قبر مادر آمد و آنقدر گریه و ناله کرد که همه حاضران به گریه افتادند.

هنگامی که جنازه مادر را در میان قبر گذاشتند، دختر فریاد می‏زد: من از مادرم جدا نمی‏شوم هر چه خواستند او را آرام کنند، مفید واقع نشد؛ دیدند اگر بخواهند با اجبار دختر را از مادر جدا کنند، ممکن است جانش به خطر بیفتد. سرانجام بنا شد دختر را در قبر مادرش بخوابانند، و دختر هم پهلوی بدن مادر در قبر بماند، ولی روی قبر را از خاک انباشته نکنند، و فقط روی قبر را با تخته‏ای بپوشانند و دریچه‏ای هم بگذارند تا دختر نمیرد و هر وقت خواست از آن دریچه بیرون آید.

دختر در شب اول قبر، کنار مادر خوابید، فردا آمدند و سرپوش را برداشتند تا ببینند بر سر دختر چه آمده است، دیدند تمام موهای سرش سفیده شده است.

پرسیدند چرا این طور شده‏ ای؟

در پاسخ گفت: شب کنار جنازه مادرم در قبر خوابیدم، ناگاه دیدم دو نفر از فرشتگان آمدند و در دو طرف ایستادند و شخص محترمی هم آمد و در وسط ایستاد، آن دو فرشته مشغول سؤال از عقائد مادرم شدند و او جواب می‏داد، سؤال از توحید نمودند، جواب درست داد، سؤال از نبوت نمودند، جواب درست داد که پیامبر من محمد بن عبدالله(صلی الله علیه و آله و سلم)است.

تا این که پرسیدند: امام تو کیست؟
آن مرد محترم که در وسط ایستاده بود گفت: «لَسْتُ لَها بِاِمامِ؛ من امام او نیستم»

در این هنگام آن دو فرشته چنان گرز بر سر مادرم زدند که آتش آن به سوی آسمان زبانه می‏کشید.

من بر اثر وحشت و ترس زیاد به این وضع که می‏بینید که همه موهای سرم سفید شده در آمدم.

مرحوم قاضی می‏فرمود: 

چون تمام طایفه آن دختر، در مذهب اهل تسنن بودند، تحت تأثیر این واقعه قرار گرفته و شیعه شدند (زیرا این واقعه با مذهب تشیع، تطبیق می‏کرد و آن شخصی که همراه با فرشتگان بوده و گفته بود من امام آن زن نیستم، حضرت علی (علیه السلام) بوده‏اند) و خود آن دختر، جلوتر از آنها به مذهب تشیع، اعتقاد پیدا کرد.


منبع:tebyan 

وادی السلام ، قبرستانی ویژه با قبور اعاظم شیعه در شهر نجف کشور عراق

وادی السلام یک قبرستان اسلامی در شهر نجف عراق می باشد. مساحت این قبرستان ۱۴۸۵ هکتار است. و بیش از ۵ میلیون قبر در آن وجود دارد. این قبرستان شاید تنها قبرستانی باشد که حدود ۱۴۰۰ سال است مرده ها در آن مدفون می گردند.

قبرستان وادی السلام در قسمت شمالی حرم علی بن ابی‌طالب در شهر نجف واقع است و بزرگترین قبرستان خاورمیانه محسوب می‌باشد. این قبرستان از جنوب به حرم حضرت علی بن ابی‌طالب و خیابان اصلی نجف - کوفه (شارع علی بن ابیطالب) از شرق به جاده نجف - کربلا، از شمال به منطقه حی المهندسین و غرب به دریای سابق نجف محدود می‌گردد، در راوایات است که ارواح مومنین در این قبرستان گرد هم می‌آیند و هر مومنی که از دنیا برود ملکی روحش را به اینجا می‌آورد و هر کس که در این قبرستان دفن شود عذاب قبر از او برداشته می‌شود.

در این قبرستان علاوه بر قبور اهالی عراق، قبور مردم مختلفی از ایران، هند، پاکستان، لبنان و ... دیده می‌شود در قبرستان وادی السلام قبور بسیاری از علما و انبیاء الهی وجود دارد که مهمترین آنها به شرح ذیل می‌باشند:

• هود و صالح که در ورودی قبرستان قرار دارند.
• آیت ا... سید علی قاضی طباطبایی در قسمت جنوبی وادی السلام و نزدیک آرامگاه هود و صالح
  

قطعات خاکسپاری متوفیان در بهشت زهرا(س)

در بهشت زهرا(سلام الله علیها) جهت دفن اموات قطعات، مختلفی وجود دارد که در حال حاضر قطعه عمومی سه طبقه، قطعه دو طبقه، قطعات غیر جاری، قطعات شهدا، والدین شهدا، هنرمندان ونام آوران، اصحاب رسانه و قطعه اهدای عضو و آرامگاههای خانوادگی انواع آن را تشکیل می دهند. 

قطعه عمومی 

در این قطعه که قبور آن بصورت سه طبقه ایجاد شده و به جهت دفن درگذشتگان در طبقه اول هیچگونه هزینه ای بابت قبر دریافت نشده و فقط هزینه خدمات شامل: (( حمل متوفی با آمبولانسهای جدید از سطح شهر تهران، تغسیل، تکفین، نماز میت، حمل به قطعات، تدفین، همسطح سازی قطعه و نصب سنگ)) با احتساب پنجاه در صد تخفیف برای استفاده کنندگان از قطعه عمومی سه طبقه حداکثر مبلغ 150 هزار تومان دریافت می‌گردد. لازم به ذکر است همین مبلغ نیز درصورت اعلام شفاهی عدم بضاعت مالی بستگان تا مرز صفر نیز قابل تقلیل است. 

طبقات دوم و سوم در صورت تمایل بستگان درگذشتگان در قطعات عمومی 3 طبقه با دریافت 350 هزار تومان واگذار می‌شود.

قطعات‌ شهدا: 

این‌ قطعات‌ که‌ ابدان‌ مطهرشهدای‌ گرانقدرانقلاب‌ اسلامی‌ و دفاع مقدس رادرخودمدفون‌ دارد، همه‌ روزه‌ مورد بازدید ‌ زایران‌ وخانواده‌های‌ معظم‌ شهدا ومهمانان‌ دیگرازاقصی‌ نقاط‌ کشوروجهان‌ است‌. 

حضورمسئولین‌ مختلف‌ درمناسبتهای‌ خاص‌ ودیگراقشار دراین‌ قطعات‌ به‌ نوعی‌ درفرهنگ‌ ما ، تجدید میثاق‌ باآرمانهای‌ مقدس‌ حضرت‌ امام‌ (رضوان الله تعالی علیه) ، شهیدان‌ ورهبری‌ معظم‌ انقلاب‌ اسلامی تلقی‌ می‌گردد وبه‌ همین‌ انگیزه‌ است‌ که‌ بهشت‌ زهرا(سلام الله علیها) سالیانه‌ وبطورمتناوب‌ میزبان‌ مدیران‌ ومسئولین‌ طرازاول‌ میهن اسلامی‌ است‌. 

قطعات‌ خانواده‌ شهدا « صالحین» : 

این‌ قطعات‌ محل‌ دفن‌ بستگان‌ درجة‌ اول‌ «شهید» شامل‌: پدر،مادر،همسر،وفرزند شهید و جانبازان بالای 25 درصد بوده‌ که‌ بانامه‌رسمی‌ وتأییدیه‌ بنیاد شهیدانقلاب‌ اسلامی‌ تهران‌ بزرگ‌ انجام‌ می‌پذیرد. 

قطعه‌ هنرمندان ، نام‌آوران‌ و اصحاب رسانه : 

این‌ دو قطعه‌، هنرمندان‌،نویسندگان‌ ونام‌آورانی‌ که‌ به‌ نوعی‌ درراه‌ اعتلای‌ نام‌ ایران‌ اسلامی‌ تلاش‌ نموده‌اند رادرخود مدفون‌ دارد. 

صدور مجوز دفن‌ دراین‌ قطعه‌ به‌ عهده‌ معاونت‌ هنری‌ وزارت‌ ارشاد اسلامی‌ یا ریاست کمیته المپیک و ریاست شورای اسلامی شهر تهران می‌باشد. 

آرامگاه‌خانوادگی‌ : 

آرامگاه‌های خانوادگی‌ ‌دارای‌ 67مترمربع‌ مساحت‌ ،شامل‌ 25 قبریک‌ طبقه‌ بوده که‌ قابل‌ تبدیل‌ به‌ دوطبقه‌ و 3 طبقه می‌باشد. 

قبور خانوادگی: 

این قبور در گوشه ای از فضای روباز قطعات دوطبقه ایجاد شده و دارای 10 قبر سه طبقه می‌باشد.

تاریخچه بهشت زهراء(س) آرامستان مرکزی تهران

اولین تلاشها برای طراحی، اجرا و احداث گورستانی به نام بهشت زهرا (سلام الله علیها)، با هدف پایان دادن به موضوع تعدد گورستانها در سطح شهر تهران در سال 1345 انجام گرفت.

در این تصمیم گیریها که با حضور شهردار وقت تهران و معاونین و رؤسای سازمان گورستان های پایتخت انجام پذیرفت قطعه زمینی در مسیر مورد احترام تهران – قم با مساحت 314 هکتار به این موضوع اختصاص یافته و برای فعالیتهای عمرانی و فضای سبز نیز بلافاصله اقدام گردید.

بهشت زهرا ( سلام الله علیها)در سال 1349 آماده گردید ولی در ابتدا به علت وجود گورستانهای متعدد فعال در محله های تهران با عدم اقبال عمومی جهت دفن اموات مواجه و سرانجام با دفن اولین متوفی بنام مرحوم محمدتقی خیال در قطعه 1 ردیف 1 شماره 1 که به خانواده ای ارتشی و متنفذ متعلق بود، رسماً مورد بهره برداری قرار گرفت.

از آن روز تا به امروز افزون بر 40 سال می گذرد و بهشت زهرا ( سلام الله علیها)که در زمینی به مساحت 314 هکتار در سال 1349 با رعایت مصالح شهرنشینی نوین پی ریزی شد، به سبب رشد روز افزون جمعیت و توسعه بی رویه شهر تهران و به تبع آن افزایش روند مرگ ومیر تا بهمن ماه 1376 دوام آورد و مدیران وقت سازمان نیز خرید و تملک 110 هکتار زمینهای قسمت شمال و شمال شرقی را در دستور کار خود قرار داده و پس از الحاق آن گورستان شهر در بخش شمالی توسعه یافت.

بخش توسعه شماره 1 که در سال 1376 آغاز شد نیز در سال 1387 روزهای پایانی خود را گذرانده و مدیران سازمان با تلاش فراوان و نهایتاً کسب موافقت مسئولین شهرداری های محلی توانستند زمین های خریداری شده در قسمت شرقی به وسعت 160 هکتار را به عنوان بخش توسعه شماره 2 در نظر گرفته و از ابتدای مرداد ماه 1388 امر دفن روزانه شهر تهران در این قسمت آغاز شده است.

به هر حال این بخش فرصتی برای مدیران شهری ایجاد نموده که به موازات استفاده از آن موضوع مکان یابی و انتخاب گورستان های آینده شهر را در فرصت فاصله 10 ساله پیگیری کنند.

اطلاعات تماس بهشت زهرا تهران
                      آدرس : تهران-جاده قدیم قم-سازمان بهشت زهرا(س)                              تلفن : [phone]

چرا برای اموات چهلم گرفته می شود؟

چرا برای اموات چهلم گرفته می شود؟ آیا دلیل خاصی داره مثلا برای مرده اتفاقی میافته چون شنیدم که به خاطر تجزیه شدن جسم تو چهلمین روز سر از بدن جدامیشه آیا این مطلب واقعیت داره ؟

شب چهلم با شب های دیگر فرقی ندارد. آن چه گفته اید ، واقعیت ندارد.
برگزاری مراسم سوم ، هفتم، چهلم و سالگرد، به منظور حفظ یاد و خاطره گذشتگان و احترام به آن‌ها است. موجب تسکین قلوب بازماندگان می‌گردد. در آموزه‌های دینی به برگزاری این گونه مراسم به صورت خاص (هفتم، چهلم و سالگرد) تصریح نشده، بلکه از آموزه‌های دینی استفاده می‌شود که به زیارت قبور رفته و یا به فعالیت هایی پرداخته شود که از آن‌ها به عنوان خیرات و مبّرات و باقیات صالحات یاد می‌شود. بر این اساس برگزاری مراسم هفتم و چهلم و سالگرد به جهت خیراتی که در این مراسم برای رفتگان به عمل می‌آید، از سنت‌های پذیرفته شده بوده و هست.

منبع : (مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی)

بهترین زمان برای دیدار اهل قبور

بهترین زمان برای دیدار اهل قبور چه زمانی است عصر پنجشنبه یا جمعه؟ 

هر دو زمان، عصر پنجشنبه یا روز جمعه ، برای زیارت اهل قبور مناسب است.
درباره استحباب زیارت اهل قبور در روز جمعه ،مخصوصا از اذان صبح تا طلوع خورشید روایاتی وارد شده ،چنان که راوی از حضرت باقر (ع) در باره زیارت قبور سؤال نمود و حضرت فرمود:

« إِذَا کَانَ یَوْمُ الْجُمُعَةِ فَزُرْهُمْ، فَإِنَّهُ مَنْ کَانَ فِیهِمْ فِی ضِیقٍ وُسِّعَ عَلَیْهِ مَا بَیْنَ طُلُوعِ الْفَجْرِ إِلَى طُلُوعِ الشَّمْسِ؛(1)

هر گاه روز جمعه شد ، آن ها را زیارت کن ،زیرا بین طلوع فجر و طلوع خورشید به هر کدام از آن ها که در تنگی باشد ،وسعت و فراخی داده می شود».

پی‌نوشت‌ها:
1. شیخ حر عاملى، وسائل الشیعة، مؤسسه آل البیت علیهم‏السلام قم، 1409 هجرى قمری، ج7‌، ص 415‌.

منبع : (مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی)

نماز و قرآن برای اموات

آیا روزی چند رکعت نماز خوندن و قرآن خوندن برای مرده مفید است یا حتما باید خیراتی هم داده شود؟

- از روایت استفاده می شود خیرات و طلب آمرزش برای اموات در وضعیت آن ها در آخرت تاثیر خواهد داشت. برای اموات از هر چیز بهتر و مفیدتر صدقه و احسان به فقرا و اهدای ثواب آن برای مردگان است. رسول گرامی اسلام (ص) فرمود: «صدقه حرارت قبرها را از بین می‌برد».(1)

برای اموات بهترین دعا این است که انسان برای آنان از خدای مهربان طلب عفو و مغفرت کند . بخواهد خداوند رحمت و بخشش و نعمت‌هایش را بر آنان نازل فرماید.

روایتی از حضرت صادق(ع) نقل شده، که از آن استفاده می‏شود ثواب‌هایی که در عالم برزخ به مؤمن می‏رسد، تا قیامت ادامه خواهد داشت. حضرت فرمود:

«هر کس نزد قبر مؤمنی هفت مرتبه سوره إنّا أنزلنا را بخواند، خداوند فرشته‏ای می‏فرستد که پیش قبر میت، خدا را عبادت کند. خداوند ثواب عبادت فرشته را برای میت و کسی که إنّا أنزلنا را خوانده می‏نویسد، تا زمانی که خداوند وی را به واسطه این عمل وارد بهشت کند.بعد از سوره حمد، هفت مرتبه إنّ أنزلنا و هر یک از قل أعوذ بربّ الفلق، قل أعوذ بربّ الناس، قل هو الله أحد، و آیه الکرسی را سه مرتبه بخواند».(2)

یکی از صحابه از حضرت رسول(ص) نقل کرده : «برای مردگان خود هدیه بفرستید»، گفتم: هدیه مردگان چیست؟ فرمود: «صدقه و دعا» و اضافه فرمود: «ارواح مؤمنان هر جمعه به آسمان دنیا مقابل خانه‌های خود می‌آیند و فریاد می‌کنند... ای خانواده من، پدر، فرزندان و خویشان من، بر ما مهربانی کنید. آن چه در دست ما بود، عذاب و حساب آن ها بر ما است. نفعش برای غیر ما. ای خویشان ما، به درهمی یا قرص نانی یا جامه‌ای ما را کمک کنید تا خداوند شما را از جامه‌های بهشت بپوشاند».(3)

از روایت برداشت می‌شود که لازم نیست به زیارت قبر مردگان بروید یا مقداری نماز و قرآن بخوانید، بلکه در هر کجا و به هر میزان برای آنان صدقه بدهید و دعا و فاتحه و قرآن بخوانید، ثوابش به آن ها می‌رسد. البته رفتن سر قبر بهتر است، چون اثرات دیگری غیر از فاتحه دارد.

در روایتی دیگر می‌فرماید:«هر صدقه‌ای که برای مرده داده می‌شود، فرشته‌ای آن را می‌گیرد. در طبقی از نور می‌گذارد. بر لب قبر می‌ایستد. با صدای بلند می‌گوید: ای اهل قبور، درود بر شما، بگیرید این هدیه را که بستگان تان برای شما فرستاده‌اند».(4) اگر به احادیث ذکر شده دقت شود، متوجه خواهیم شد که مرده‌ها چشم به راه و چشم انتظار هدیه، دعا و... فرزندان و خانواده خود هستند.

سعد به عباده می گوید:یکی از افراد بنی ساعده در سفر بود که مادرش از دنیا رفت، به رسول خدا (ص) عرض کرد: در غیاب من، مادرم از دنیا رفته، اگر برایش چیزی صدقه بدهم، نفعش عاید وی می‌گردد؟ حضرت فرمود: «بلی». گفت: شما را شاهد می‌گیرم که محوطه درخت خرمایم را که به ثمر نشسته، برای او صدقه قرار دادم.(5)

رفتن به زیارت قبور غیر از فوایدی که برای اموات دارد، برای زندگان نیز مؤثر است؛ زیرا انسان را به یاد آخرت می‌اندازد. هدایا و ثواب‌هایی که برای اموات می‌فرستند، برای زندگان نیز مؤثر است و برای خودشان ثواب دارد. کسی که سوره حمد یا آیت الکرسی یا صدقه یا نماز برای اموات می‌خواند، اول ثوابش به خود زنده می‌رسد، بعد برای میت.

مفهوم خیرات و صدقه اعم است . شامل هر نوع کار خیر ، یا حتی نیت و فکر و اندیشه خیر برای مردم و یا اسلام می شود. می توان هر عمل خیری که به قصد قربت انجام می شود ، ثواب آن را به روح اموات نثار کرد.

پی‌نوشت‌ها:

1. محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ماده صدقه، شماره 10342.

2.کامل الزیارات، ابن قولویه القمی، دارالمرتضویة - النجف الأشرف، 1356 ه. ق. ص 222.

3. محدث قمی، مفاتیح الجنان، بخش زیارت قبور مؤمنین.

4. همان.

5. مجموعه ورام، ج2 ، ص 110 ؛ معاد فلسفی، ج1، ص 291.

منبع: (مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی)

دستگیری از اموات و گذشتگان

یکی از ابتدایی ترین نشانه های انسانیت رحم کردن در حق گرفتاران است. اموات جزء گرفتارترین و نیازمندترین کسانی هستند که مستحق رحم و عطوفت اند اما متاسفانه بسیار مورد غفلت و فراموشی هستند. البته زیارت اموات و اهداء هدایای معنوی به ایشان برای خود زائر و اهدا کننده نیز مفید و مثمر ثمر خواهد بود. در روایت است که هر کس بر مردگان گورستان ترحم کند از آتش دوزخ نجات پیدا میکند. (إرشاد القلوب إلى الصواب، ج‏1، ص176) 

کمک به اموات، از کانالهای مختلفی امکانپذیر است هر کار خیری در این راستا مفید است ولی بعضی بر بعضی برتری دارند.

1- نماز و دعا: روزی رسول خدا از کنار قبری که یک روز قبل، شخصی را در آن به خاک سپرده بودند، عبور می کرد دید بستگانش در کنار آن قبر به گرد هم آمده و گریه می کنند، پیامبر فرمود:

«انجام دو رکعت نماز سبک که شما آن را کوچک می شمرید، برای صاحب این قبر بهتر از همه دنیای شما است.» (مجموعه ورام، مطابق نقل میزان الحکمه، ج 8، ص 13) 

نماز لیلة الدفن1 (نماز وحشت) مخصوص شب اول قبر، از اساسی ترین نیازهای هر متوفایی در سخت ترین ساعات اولیه پس از دفن است که اثر معنوی حاصل از آن نماز، بهترین یاور و مونس میت خواهد بود. شایسته است که در مجلس عزا شرکت کنندگان، دسته جمعی به نماز وحشت بپردازند تا ضمن تقویت اعتقاد و نیروی صاحب عزا، به فریاد متوفی هم رسیده باشند.

2- شریک ساختن اموات در عبادات: نیاز اموات به هدایا و اعمال نیک ما بسیار بیشتر از آن است که با هدایایی که ما به ندرت برایشان می فرستیم برطرف شود. شایسته است هر گاه توفیقی حاصل شد و عبادتی انجام دادیم، ایشان را نیز در عمل خود شریک سازیم. خدای کریم بزرگتر از آن است که به خاطر این بخشش چیزی از اجر ما بکاهد؛ خداوند به میت پاداش می دهد بدون اینکه چیزی از اجر ما بکاهد. بلکه امید است به خاطر این الطاف و مرحمتی که در حق اموات نموده و بدون توقع به کسی خدمت نموده ایم، پاداش مضاعفی نیز از درگاه کرامت و لطفش دریافت خواهیم نماییم. به هر حال یادمان باشد که اموات همواره ناظر ما هستند و حسرت و رشک زیادی بر ما می برند.

نماز لیلة الدفن (نماز وحشت) مخصوص شب اول قبر، از اساسی ترین نیازهای هر متوفایی در سخت ترین ساعات اولیه پس از دفن است که اثر معنوی حاصل از آن نماز، بهترین یاور و مونس میت خواهد بود. شایسته است که در مجلس عزا شرکت کنندگان، دسته جمعی به نماز وحشت بپردازند تا ضمن تقویت اعتقاد و نیروی صاحب عزا، به فریاد متوفی هم رسیده باشند.

نبى اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمود: شبى نیست که فرشته مرگ صدا نکند که اى ساکنان گورستان، براى کى رشک مى‏برید در حالی که خود مشاهده کردید ترس و بیم آخرت را، سپس مردگان گویند همانا رشک میبریم مؤمنان را که در سجده‏گاه‏هایشان باشند زیرا که ایشان نماز میگزارند و ما چنین نیستیم، زکات میدهند و ما نمى‏دهیم، روزه ماه رمضان میگیرند ما نمى‏گیریم، صدقه میدهند از زیادى مالشان و ما نمیدهیم، فراوان بیاد خدا هستند و ما نیستیم. (إرشاد القلوب إلى الصواب ج‏1 ، 53 ) 

بنابراین هرگاه به حج می روید به نیت اموات نیز عملی انجام دهید هرگاه به زیارت می روید اموات را فراموش نکنید که هرچه به نیابت اموات انجام شود به دست خدای مهربان امانت دار می رسد. از امام صادق(علیه السلام) سوال شد بعد از مرگ چه چیزی به میت واصل خواهد شد؟ فرمود:«حج و صدقه و روزه، به نیابت از او، به او واصل می شود.»(المحاسن البرقی ،ص 72/ بحارالانوار، ج 6،ص 294)

3- قرآن خواندن: هرگاه به زیارت قبور می روید حتما قرآن بخوانید اگر قرآن به همراه ندارید، سوره های کوچکی که از حفظ می دانید بخوانید، هر چند یک سوره باشد(می توانید آن را بارها بخوانید). هر کدام از سوره های قرآن می تواند برای میت هدیه ای باشد که او را از عذابی نجات داده یا پاداشی به همراه داشته باشد لذا از انصاف به دور است که از کنار قبری عبور کنیم ولی از خواندن لااقل یک آیه دریغ کنیم .

از امام رضا(علیه السلام) نقل است که: «هیچ مومنی نیست که زیارت قبر مومنی کند و هفت بار سوره انا انزلناه را بر او بخواند، مگر اینکه خداوند او و صاحب قبر را می آمرزد.»(محجة البیضاء، ج 8، ص 290)

و نیز فرمود: هر گاه مؤمن آیة الکرسى را بخواند و ثوابش را براى مردگان گورستان قرار دهد، خداوند بهر حرفى از آیة الکرسى فرشته‏اى را قرار دهد که براى او تسبیح خدا کنند تا روز قیامت‏.(ارشاد القلوب، ترجمه رضایى، ج‏1، ص 415)

هرگاه به زیارت قبور می روید حتما قرآن بخوانید اگر قرآن به همراه ندارید، سوره های کوچکی که از حفظ می دانید بخوانید، هر چند یک سوره باشد(می توانید آن را بارها بخوانید). هر کدام از سوره های قرآن می تواند برای میت هدیه ای باشد که او را از عذابی نجات داده یا پاداشی به همراه داشته باشد لذا از انصاف به دور است که از کنار قبری عبور کنیم ولی از خواندن لااقل یک آیه دریغ کنیم .

4- صدقه برای اموات: گاهی می توانیم به نیت اموات صدقه بدهیم. صدقه برای اموات در روایات بسیار نیک و

مستوجب پاداش فراوان معرفی شده است: امام رضا(علیه السلام) فرمود:

هر گاه مرد به نیت مردگان صدقه بدهد خدا به جبرئیل فرمان دهد که هفتاد هزار فرشته بر قبر او بفرستند در دست هر فرشته اى طبقى از نور باشد به قبر او ببرند و بگویند سلام بر تو اى دوست خدا این ارمغان فلانى فرزند فلانى است که براى تو فرستاده پس قبرش روشن و نورانى شود و خدا هزار شهر در بهشت به او عنایت فرماید و هزار حوریه‏ى بهشتى به عقدش در آورد و هزار حله بهشتى بر او بپوشانند و هزار حاجت او برآورده شود. (إرشاد القلوب إلى الصواب، ج‏1، ص 176)

5- اطعام کردن: اموات به غذایی که توسط اهل دنیا برایشان فرستاده شود نیازمندند مخصوصا این که سفر آخرت طولانی است و توشه اموات برای این سفر طولانی بسیار کم است. بنابراین اموات بسیار محتاج محبت بازماندگان خود هستند .

در سیره اهل بیت آمده است که وقتی سر سفره حاضر می شدند ابتدا ظرفی از بهترین غذاهای سفره پر می کردند و به فقرا می دادند. ما نیز به همین ترتیب می توانیم گاهی ظرفی از غذای آماده به نیت اموات به دیگران بدهیم. اما اگر بنا باشد غذای مخصوصی(همچون حلوا ) به نیت اموات تهیه کنیم توفیق این کار کمتر حاصل می شود و اموات از احسان ما مایوس خواهند شد. اما اطعام با همان غذای سفره حتی از یک نفر، عملی است که در بیشتر اوقات قابل انجام است و موجب ترویج این سنت حسنه است که این ترویج خوبیها نیز خود موجب اجر برای اموات است .

6- ترویج سنتهای حسنه و اقدام به کارهایی که آثار آنها برای طولانی مدت بماند: البته همه کارهای نیک می توانند هدایای ارزشمندی برای اموات باشند اما هر عملی که تداوم و تاثیر بیشتری داشته باشد، سودمندتر است ساختن یک بنا، یا ترویج یک سنت حسنه، حتی شریک ساختن اموات در ثواب تربیت نیکوی فرزندان از جمله اقداماتی است که یک حساب بانکی پایدار برای اموات باز می کند .